Γιάννος Παπαϊωάννου: Έχουμε αφήσει ένα κομμάτι να δούμε σχετικά με το ρόλο των μέσων επικοινωνίας, το μεγάλο πρόβλημα της κρίσης. Αλλά, είναι μόνο αρνητικός αυτός ο ρόλος για τον πολίτη, για τον καταναλωτή και για το γενικότερο αποδέκτη των μηνυμάτων των μέσων μαζικής επικοινωνίας;

Βασίλης Τακτικός: Η τηλεόραση είναι ένα τρομερά δυναμικό μέσο. Γιατί αξιοποιεί την εικόνα. Και η εικόνα καθυποβάλλει παραστάσεις, έννοιες, καθορίζει το φαντασιακό και τα πάντα στον άνθρωπο. Επομένως η τηλεόραση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και θετικά και αρνητικά στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.

Στην προκειμένη περίπτωση για την ευρύτερη περιοχή που αναφερόμαστε, τη μικροπεριφέρεια προγραμματισμού Ερυμάνθου – Ολυμπίας – Καλαβρύτων, θα μπορούσε να παίξει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο προώθησης του οικοτουρισμού εάν είχαμε μία τοπική παραγωγή σε ντοκιμαντέρ που να αναδεικνύει τα σημαντικά στοιχεία και όχι την ασημαντότητα των τηλεσκουπιδιών που καταναλώνουμε καθημερινά.

Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί αναδεικνύοντας θετικές καταγραφές στη συγκεκριμένη περιοχή που να έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με περιηγητές και Αρχαίους συγγραφείς. Πάρε για παράδειγμα τις καταπληκτικές αφηγήσεις του Πουκεβίλ από την Ολυμπία στην Ψωφίδα ή του Παυσανία, του Πολύβιου και του Στράβωνα. Αλλά υπάρχουν και πάρα πολλά άλλα θραύσματα σε όλους τους Αρχαίους συγγραφείς που αναφέρονται στις πόλεις πέριξ της Ολυμπίας.

Τι καλύτερο να είχαμε από ένα ντοκιμαντέρ για την περιοχή με τους μύθους, τις λατρείες, τα ηθικά προϊόντα, την αγορά και το θέατρο , τον τρόπο ζωής, το χορό, τη γιορτή, το τραγούδι. Τι συμβολίζει το αλώνι για παράδειγμα. Όλα αυτά δεμένα σε μια συνολική παρουσίαση για όλη την περιοχή

Γιάννος Παπαϊωάννου: Δηλαδή, μυθολογία, φυσικό κάλλος, ομορφιές, παραδοσιακά αρχιτεκτονήματα, γιοφύρια, αλλά και τους ανθρώπους που είναι γύρω από αυτά, που παράγουν, που ασχολούνται με τον πολιτισμό και όχι μόνο τους ντόπιους, να δούμε τον τόπο όχι μόνο με τα μάτια μας, αλλά και με τα μάτια της ψυχής , δηλαδή ουσιαστικά να επαναφορτίσουμε και να ενισχύσουμε τη μνήμη που είναι σε αυτή τη γη, στην ιστορία και να βγάλουμε την ψυχή αυτής της ανθρωπογεωγραφικής ενότητας, που είναι συνδεδεμένη με αυτό το περιβάλλον.

Βασίλης Τακτικός: Και για αυτούς όλους τους λόγους αξίζει να αναδειχτεί και να γίνει και θέαμα και για τους ίδιους τους κατοίκους γιατί ο κάθε άνθρωπος δεν έχει τη συνολική παράσταση της περιοχής του, που περιλαμβάνει τις ιδέες, την ιστορία και τους μύθους. Αυτή η γνώση μπορεί να του δώσει ιδέες για την προώθηση μιας νέας δημιουργικότητας.

Για να δημιουργηθεί ένα οικοχωριό ή ένα φυσικό πάρκο για παράδειγμα θα πρέπει ο κάτοικος της περιοχής να έχει αυτή τη φόρτιση, την πνευματική για το τόπο του, ώστε να επιχειρήσει μια τέτοια σημαντική πρωτοβουλία και αυτή η πρωτοβουλία να ακουστεί και να παρακινήσει κι άλλους σε έναν ευγενή και επωφελή στόχο.

Εάν, θέλουμε από την άλλη μεριά να αντιπαρατάξουμε κάτι απέναντι στα κυκλώματα των εργολάβων και τη τοπικής αυτοδιοίκησης που ασχολείται γύρω από τις εργολαβίες, τα τσιμέντα δηλαδή, είναι αναγκαίο να δοθεί η άλλη παράσταση ιδεών και προτάσεων επιχειρηματικότητας, ώστε αυτό να έχει την πολιτιστική αντανάκλαση και μέσα στο διοικητικό συμβούλιο και τους ανθρώπους που χειρίζονται τα κοινά, για να υπάρχει ένας πλούτος νέων προτάσεων και ιδεών.

Με αυτή την έννοια, το επικοινωνιακό ζήτημα και η πολιτιστική αναβάθμιση είναι καθοριστικής σημασίας πολιτικές που πρέπει να μπουν στο σχεδιασμό της περιφερειακής ανάπτυξης και του master plan που λέγαμε προηγουμένως.

Γιάννος Παπαϊωάννου: Να έχει δύναμη με λίγα λόγια. Να αντλεί αυτή τη δύναμη από το παρελθόν, να φτάνει έως το σήμερα και να έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε μία ποιοτική επιχειρηματικότητα με σεβασμό στο μύθο και στο περιβάλλον. Πόσο μάλλον σήμερα που δεν έχεις άλλα περιθώρια ανάπτυξης σε αυτές τις περιοχές.

Τα ουσιώδη είναι μόνον αυτά και μάλιστα αυτό το σχεδόν καταναγκαστικό περιθώριο που τυχαίνει να είναι σύγχρονο και επίκαιρο. Και με όρους πολιτικής και με όρους οικονομίας. Μπορούμε, τελικά να πούμε εδώ ότι πέρα της αδυναμίας ή της ιδιοτέλειας κάποιων που χειρίζονται έως τώρα ζητήματα τέτοια, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ένα κενό γνωστικό, το οποίο αφήνει πολλές πληροφορίες και πολλά κονδύλια, πόρους να πάνε χαμένοι, καθώς δεν αξιοποιούνται και επιστρέφονται. Γιατί υπάρχει άγνοια και αδυναμία κατανόησης ως προς τους τρόπους αξιοποίησής τους.

Βασίλης Τακτικός: Αφού λοιπόν εξετάσαμε το θέμα της ενεργοποίησης του ανθρώπινου υποκειμένου από τη μεριά της επικοινωνίας και της πολιτιστικής διαδικασίας, μπορούμε να δούμε και την άλλη προσέγγιση, την καθαρά επιχειρηματική για τον οικοτουρισμό, την πράσινη επιχειρηματικότητα και την πολιτιστική επιχειρηματικότητα.

Αλλά ακόμη και οι επιχειρηματίες που ενδιαφέρονται για το κέρδος, για προσεγγίσουν μια περιοχή και να επενδύσουν, να κάνουν ένα μεγάλο πολιτιστικό χωριό, χρειάζονται όλη αυτή τη διαδικασία προβολή πριν, για να δουν τις δυνατότητες και να επενδύσουν. Ακόμη και από την πλευρά την καθαρά επιχειρηματική είναι προαπαιτούμενο να αναδειχθεί αυτό που κάθε τόπος κουβαλά μέσα του. Εγώ, συμφωνώ ότι η επιχειρηματικότητα είναι κλειδί και διάφορες κοινότητες που έχουν δημιουργηθεί και εξελιχθεί, έχουν κτιστεί πάνω στην οικονομική βάση. Στα συμφέροντα που απορρέουν από τη συνεργασία και από την κοινή συμφωνία για την παραγωγή ορισμένων προϊόντων.

Για παράδειγμα αν θες να κάνεις μια κοινότητα που θα ασχολείται με τα βιολογικά προϊόντα, αυτό θα μπορούσε να γίνει και απευθείας από ένα επιχειρηματία. Αλλά και αυτός ο επιχειρηματίας εκεί που θα πάει, πρέπει να βρει ένα ανθρώπινο δυναμικό σχεδόν έτοιμο να εμπλακεί. Γιατί αν αναφερθούμε στην περίπτωση του βιολογικού πάρκου, θα μπορούσε θεωρητικά μια μεγάλη εταιρεία που έχει ως αντικείμενο της παραγωγής της τα βιολογικά προϊόντα, να επενδύσει στην περιοχή. Για να κάνει όμως τις εγκαταστάσεις της και να χρησιμοποιήσει το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό, πρέπει να αξιοποιήσει και όλους τους μικροπαραγωγούς που είναι τριγύρω.

Επομένως, εδώ πάλι χρειάζεται ένα πρόγραμμα συνειδητοποίησης αυτής της νέας παραγωγικής διαδικασίας, που απαιτεί γνώσεις, κατάρτιση. Έχουμε με λίγα λόγια μια σειρά από προαπαιτούμενα, τα οποία πρέπει να λάβουμε υπόψιν στη διαδικασία της οικοανάπτυξης.

Σχετικά με την ερώτηση εάν αφήνουμε πόρους να πηγαίνουν χαμένοι, η απάντηση είναι ότι αυτοί οι πόροι πηγαίνουν σε παραπλήσιους τομείς και κυρίως στις πρωτεύουσες πόλεις των Νομών, γίνονται βέβαια έργα υποδομής, αλλά αυτά δεν τελειώνουν ποτέ. Γιατί όσο αυξάνεται μία πόλη, τόσο χρειάζεται και νέες υποδομές για να μαζεύει τα σκουπίδια και να επεξεργάζεται π.χ. τα λύμματα, αφού το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι θα χρειαζόταν ένα χωριό για να διαχειριστεί τα απόβλητα και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Για να αντιμετωπιστούν όλες αυτές οι παρενέργειες που αναφέραμε χρειάζεται η πολιτιστική πολιτική και η πολιτική με άλλα λόγια με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου, η πολιτική των πολιτών. Μέχρι σήμερα οι δήμοι δεν κάνουν πολιτική. Κάνουν απλή διαχείριση. Γιάννος Παπαϊωάννου: Άρα χρειάζεται και το εποπτικό μέσο που να μπορεί να αναδείξει αυτά τα ζητήματα και να τα προωθήσει σε μια εκλογικευμένη και ορθολογική επίλυση. Ένα εποπτικό μέσο αυθεντικής επικοινωνίας. Και λέμε ότι ιδιαίτερα η πρόταση για ντοκιμαντέρ και γενικότερα η επικοινωνιακή δράση είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για να φωτίσουμε, να αναδείξουμε και να κατευθύνουμε αυτά τα ζητήματα προς μια τέτοια κατεύθυνση.

Δηλαδή, οικοανάπτυξη και σχετικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες.

Βασίλης Τακτικός: Η πολιτική των πολιτών θα μπορούσε να είναι το ενεργειακό φορτίο για να μπορέσει να γυρίσει η «μυλόπετρα» και να δημιουργήσει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Και μετά από αυτό το όραμα, το σχέδιο, το «μαστερ πλαν», έρχονται οι τεχνοκράτες οι οποίοι θα κάνουν την επιμέρους δουλειά υλοποίησης, δηλαδή θα εξετάσουν τη συγκεκριμένη επιχειρηματική πρωτοβουλία, επιχειρηματική δραστηριότητα την αποτελεσματικότητα και θα κατευθύνουν τους Δήμους στις υποδομές που χρειάζεται ο τόπος για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.

Θέτοντας το στοιχείο της τεχνοκρατικής διάστασης που έρχεται μετά θα μπορούσαμε να δούμε ορισμένα παραδείγματα που θα αλλάξουν άρδην το τοπίο και την αντίληψη. Ένα τέτοιο παράδειγμα μπορεί να είναι, ας πούμε, αυτό, που έχεις προτείνει στην Αρχαία Ολυμπία και μια σειρά άλλα παραδείγματα που χρειάζεται να τα προσεγγίσουμε και να τα αναδείξουμε σε ευρύτερη κλίμακα.

Στον πολύ κόσμο θα μπει το εύλογο ερώτημα, με ποια λογική; Η λογική είναι στο να εκπαιδευτούν σε αυτά τα νέα πρότυπα επιχειρηματικότητας οι νέοι. Στο να δημιουργήσουμε πρωτότυπες καινοτόμες δράσεις, επιλογές και δυνατότητες για δημιουργία εισοδήματος και τοπικής υπεραξίας.

Ας πάμε λοιπόν στο συγκεκριμένο παράδειγμα που ονομάζεις εσύ ένα πολιτιστικό κάμπινγκ. Τη δημιουργία δηλαδή ενός διεθνούς πολιτιστικού χωριού στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας, το οποίο θα έχει την ειδοποιό διαφορά από οτιδήποτε άλλο γίνεται στην Αρχαία Ολυμπία στην πολιτιστική επιχειρηματικότητα το οικολογικό στοιχείο και τη συμμετοχικότητα εκτός πρωτοκόλλου.

Αυτό το μοντέλο είναι θα έλεγα οικολογικού περιεχομένου ένα μοντέλο της αυτονομίας και από την δομή της εξουσίας και της τοπικής εξουσίας;