ΤΙΤΛΟΣ «Δημιουργία εθνικού Πρόσκληση ΕΡΓΟΥ: χρηματοδότηση συνολικού ύψους 30 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Δημιουργία νέων μονοπατιών, διαδρομών πεζοπορίας και ποδηλασίας. 

Δικαιούχοι

Αφορά. Δήμους, τις Περιφέρειες, το ‘Αγιον Όρος και εκκλησιαστικούς φορείς -με φορέα υλοποίησης τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος 

Προθεσμίες

Η προθεσμία υποβολής λήγει στις 31/3/2023 στις 15.00.

Αντικείμενο δράσεων

Δημιουργία νέων μονοπατιών, χώρων αναψυχής Δήμοι και Περιφέρειες

• · Αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου μονοπατιών, διαδρομών πεζοπορίας και ποδηλασίας.
• · Δημιουργία νέων μονοπατιών, διαδρομών πεζοπορίας και ποδηλασίας.
• · Δημιουργία και βελτίωση των χώρων αναψυχής σε επιλεγμένα σημεία του δικτύου μονοπατιών.

Περιοχές εφαρμογής του προγράμματος

Όλη τη χώρα

επιλέξιμες ενέργειες

ι. τη δημιουργία

ii.την αναβάθμιση,

iii. τη συμμόρφωση πλήρωσης κοινών κριτηρίων

και iv. την ενοποίηση των υφιστάμενων τοπικών δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας και βελτίωσης των χώρων αναψυχής. 

.2 ΕΙΔΗ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ Σύμφωνα με την υπ’ αρ. 151344/165/18.01.2017 κοινή υπουργική απόφαση (Β’ 206), τα ορειβατικά – πεζοπορικά μονοπάτια ανάλογα με το σκοπό που εξυπηρετούν και το χώρο στον οποίο αναπτύσσονται διακρίνονται σε διάφορα είδη διακρίνονται σε διάφορα είδη και ειδικότερα σε:

1) Μονοπάτια αναψυχής (Ε): Αυτά απευθύνονται σε πεζοπόρους και φυσιολάτρες που επιθυμούν κυρίως να εξερευνήσουν μία περιοχή και να απολαύσουν τη φύση. «Δημιουργία εθνικού δικτύου μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας» (ID 16851) MIS 5190260 Σελίδα 14 από 36

2) Εκπαιδευτικά θεματικά μονοπάτια (L): Απευθύνονται σε επισκέπτες που επιθυμούν να γνωρίσουν και να ενημερωθούν για το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον μιας περιοχής.

3) Ποδηλατικά μονοπάτια (Β): Είναι μονοπάτια που έχουν τα χαρακτηριστικά των μονοπατιών αναψυχής με τη διαφορά ότι έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, προκειμένου να είναι κατάλληλα και ελκυστικά για ποδηλασία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην διασχίζουν προστατευόμενες περιοχές στις περιπτώσεις που δεν προβλέπονται στα Σχέδια Διαχείρισης και να μην υπάρχουν στη διαδρομή αυτών των μονοπατιών σκαλοπάτια ή βαθμίδες.

Απευθύνονται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε ποδηλάτες ή επισκέπτες που επιθυμούν να εξερευνήσουν μια περιοχή με το ποδήλατο. 4) Μονοπάτια προσβάσιμα σε ΑμεΑ (Α): Τα μονοπάτια που είναι προσβάσιμα σε ΑμεΑ μπορεί να ανήκουν σε μια από τις παραπάνω κατηγορίες, μπορεί όμως να είναι και ειδικά μονοπάτια κατασκευασμένα για την εξυπηρέτηση αυτής της ιδιαίτερης κατηγορίας χρηστών ή/και για θεραπευτικούς σκοπούς.

Στα μονοπάτια ή τμήματα μονοπατιών που χρησιμοποιούνται είτε αποκλειστικά ή/και από εμποδιζόμενα άτομα, πρέπει να ισχύουν ειδικές προδιαγραφές κατασκευής, καθώς και να σημαίνονται στις πινακίδες πληροφόρησης στην αρχή του μονοπατιού ως προς την προσβασιμότητά τους.

5) Μονοπάτια διαβίωσης: Αφορούν σε μονοπάτια που έχουν δημιουργηθεί για τις καθημερινές ασχολίες των κατοίκων της υπαίθρου. Ο προορισμός τους είναι καλλιεργούμενα κτήματα, νερόμυλοι, βοσκότοποι, στάνες, δάση για υλοτομία, κ.λπ. και δεν απαιτείται να φέρουν σήμανση. Βάσει των ανωτέρω, η προαναφερόμενη κοινή υπουργική απόφαση διαμόρφωσε καθοριστικά τη κατηγοριοποίηση των ορειβατικών και πεζοπορικών διαδρομών, τόσο στα υφιστάμενα όσο και στα υπό σχεδιασμό δίκτυα της Ελληνικής επικράτειας, τα οποία θα πρέπει να συμμορφώνονται με διατάξεις αυτής, προκειμένου να επιτυγχάνεται ομοιομορφία διαχείρισης και ενιαίο πλάνο ανάπτυξης των φυσικών περιοχών που εμπλέκονται. 

Για περισσότερες πληροφορίες,  τους όρους και τις προϋποθέσεις ελάτε σε επικοινωνία με το αρμόδιο τμήμα μας στείλτε e-mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε. τηλ. 2692051647

H sta στα 2108813760 και 6936705231 ή στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.  

Δικαιολογητικά υποβολής 

ΟΔΗΓΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 5.1 Οι δυνητικά ωφελούμενοι υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις προτάσεις τους στο (email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε. ) ή και με αυτοπρόσωπη προσκόμιση αποσπώμενου δίσκου δεδομένων (USB memory stick) στο πρωτόκολλο του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, Λεωφόρος Μεσογείων 207, 11525, Αθήνα.

Οι προτάσεις θα συνοδεύονται από διαβιβαστικό έγγραφο προς τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. όπου θα καταγράφονται τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά, με τη σειρά που καθορίζονται. Οι προτάσεις υποβάλλονται μέχρι την 31.03.23 και ώρα 18:00 Η ανωτέρω προθεσμία είναι καταληκτική και μη τήρησή της οδηγεί σε απόρριψη της πρότασηςa) Αίτηση υποβολής για ένταξη στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υπογεγραμμένη από τον νόμιμο εκπρόσωπο του ωφελούμενου.

b) Απόφαση Συλλογικού Οργάνου εφόσον αυτό υφίσταται ή αρμόδιου οργάνου για ένταξη στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

c) Στοιχεία που τεκμηριώνουν την αρμοδιότητα του νόμιμου εκπροσώπου και την συγκρότηση του Συλλογικού Οργάνου Διοίκησης.

d) Στοιχεία που τεκμηριώνουν ότι ο ωφελούμενος που υποβάλλει την πρόταση έχει την αρμοδιότητα εκτέλεσης του έργου:

1) Κανονιστικό πλαίσιο ορισμού του ωφελούμενου ως αρμόδιου για την υλοποίηση του έργου, όπως: νομιμοποιητικά έγγραφα,

2) Αποφάσεις συλλογικών οργάνων του ωφελούμενου ή άλλων αρμόδιων οργάνων, όπου αυτό προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία»

. e) Στοιχεία επικοινωνίας του υπεύθυνου για την υλοποίηση του έργου.

f) Τεκμηρίωση Διοικητικής Ικανότητας, Επιχειρησιακής Ικανότητας και Χρηματοοικονομικής Ικανότητας.

g) Αναφορά στην τεχνική υπηρεσία που θα αναλάβει την υλοποίηση του έργου/ προμήθειας/ μελέτης ή υπηρεσίας καθώς και σχετικές αποφάσεις των αρμόδιων συλλογικών οργάνων για την εκχώρηση καθηκόντων από τον ωφελούμενο στην εκάστοτε αρμόδια υπηρεσία για την υλοποίηση του έργου Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 19 της ΚΥΑ 22766/9-4-2020 (Β’ 1386), οι δυνητικοί ωφελούμενοι υποχρεούνται προ της υποβολής αιτήματος, να έχουν ενεργοποιήσει τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 44 του ν. 4412/ 2016 (Α’ 147) ως ισχύει.

Οι προτάσεις συνοδεύονται από τα κάτωθι: a) Αίτηση υποβολής για ένταξη στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υπογεγραμμένη από τον νόμιμο εκπρόσωπο του ωφελούμενου. b) Απόφαση Συλλογικού Οργάνου εφόσον αυτό υφίσταται ή αρμόδιου οργάνου για ένταξη στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. c) Στοιχεία που τεκμηριώνουν την αρμοδιότητα του νόμιμου εκπροσώπου και την συγκρότηση του Συλλογικού Οργάνου Διοίκησης. d) Στοιχεία που τεκμηριώνουν ότι ο ωφελούμενος που υποβάλλει την πρόταση έχει την αρμοδιότητα εκτέλεσης του έργου: 1) Κανονιστικό πλαίσιο ορισμού του ωφελούμενου ως αρμόδιου για την υλοποίηση του έργου, όπως: νομιμοποιητικά έγγραφα,

2) Αποφάσεις συλλογικών οργάνων του ωφελούμενου ή άλλων αρμόδιων οργάνων, όπου αυτό προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία».

e) Στοιχεία επικοινωνίας του υπεύθυνου για την υλοποίηση του έργου.

f) Τεκμηρίωση Διοικητικής Ικανότητας, Επιχειρησιακής Ικανότητας και Χρηματοοικονομικής Ικανότητας. g) Αναφορά στην τεχνική υπηρεσία που θα αναλάβει την υλοποίηση του έργου/ προμήθειας/ μελέτης ή υπηρεσίας καθώς και σχετικές αποφάσεις των αρμόδιων συλλογικών οργάνων για την εκχώρηση καθηκόντων από τον ωφελούμενο στην εκάστοτε αρμόδια υπηρεσία για την υλοποίηση του έργου Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 19 της ΚΥΑ 22766/9-4-2020 (Β’ 1386), οι δυνητικοί ωφελούμενοι υποχρεούνται προ της υποβολής αιτήματος, να έχουν ενεργοποιήσει τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 44 του ν. 4412/ 2016 (Α’ 147) ως ισχύει. «Δημιουργία εθνικού δικτύου μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας» (ID 16851) MIS 5190260 Σελίδα 11 από 36

h) Εγκεκριμένες τεχνικές µελέτες, (σχέδια, τεύχη προμετρήσεων, συνοπτικά και αναλυτικά τιμολόγια και προϋπολογισμό), τεύχη δημοπράτησης (Σχέδιο ή Εγκεκριμένα Τεύχη). Σε περίπτωση επιλογής της κατασκευής με τη μέθοδο της μελέτης-κατασκευής απόφαση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου. i) Εγκρίσεις και αδειοδοτήσεις που πιστοποιούν την πληρότητα, καθώς και την ωριμότητα του φακέλου της πρότασης προς δημοπράτηση, εφόσον υφίστανται: · Αντίγραφο γνωμοδότησης δασικής υπηρεσίας. · Αντίγραφο γνωμοδότησης της αρχαιολογικής υπηρεσίας εφόσον απαιτείται.

j) Αναλυτική τεκμηρίωση του αιτούμενου προϋπολογισμού για τις προμήθειες. k) Εκτίμηση της τεχνικής υπηρεσίας του δικαιούχου με τεκμηρίωση προεκτίμησης κόστους από τους αρμόδιους Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας σε περίπτωση που απαιτούνται δαπάνες μετατόπισης δικτύων κοινής ωφέλειας.

l) Έγγραφο της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού (που πρέπει να περιλαμβάνει ανάλυση του αιτούμενου προϋπολογισμού ανά κατηγορία δαπανών, πλήθος και ειδικότητες προσωπικού, προμήθεια εξοπλισμού, χρονοδιάγραμμα εργασιών σύμφωνα και με το κυρίως υποέργο κ.λ.π. σε περίπτωση που απαιτούνται δαπάνες αρχαιολογικών ερευνών και εργασιών. m) Έγγραφο με το οποίο να τεκμηριώνεται η σκοπιμότητα / αναγκαιότητα της πρότασης. n) Ανάλυση εξόδων - εσόδων (όπου απαιτείται).

o) Τεχνικό Δελτίο Έργου (Υπόδειγμα Δ1-Ε1 ΤΔΕ) μέσω του ακόλουθου συνδέσμου https://greece20.gov.gr/systima-diaxeirisis-kai-elegxou/ p) Τεχνικό Δελτίο Διοικητικής Επάρκειας. q) Υπεύθυνη Δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου με την οποία αποδέχεται τους όρους του παραρτήματος

Ι r) Οικονομοτεχνική μελέτη και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου με ανώτατο χρονικό όριο ολοκλήρωσης των εργασιών 30/9/2025 και αποπληρωμής 31/12/2025. s) Δήλωση των δυνητικών Ωφελούμενων για πιθανή συνέργεια/συμπληρωματικότητα/επέκταση του προς ένταξη έργου με άλλα έργα που εντάχθηκαν σε άλλα παρόμοια ευρωπαϊκά προγράμματα και ποια. Τεκμηρίωση της διακριτότητας του φυσικού αντικειμένου της πρότασης από άλλα παρόμοια έργα που εντάχθηκαν σε άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποφυγή διπλής χρηματοδότησης. 

Η πιο συμφέρουσα επένδυση για ένα νοικοκυριό στις παρούσες συνθήκες είναι η ενεργειακή του αυτονομία.  Να παράγει δηλαδή και να καταναλώνει το δικό του ρεύμα μέσα από τη νέα τεχνολογία των φωτοβολταϊκών με την οργάνωση «ενεργειακών κοινοτήτων».  Αυτή είναι μία νέα Τάση σε όλη την Ευρώπη μετά την επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης.Με αυτόν τον τρόπο μίας επένδυσης που υπολογίζεται της τάξεως των πέντε χιλιάδων ευρώ μπορεί να καλύψει τις δαπάνες ενός σπιτιού και να γίνει απόσβεση μέσα σε τρία χρόνια. Αν σκεφτεί ότι μία επένδυση για την αγορά ενός σπιτιού έχει ως μέσο όρο απόσβεσης 25 ετών, η απόσβεση της ενεργειακής αυτονομίας μιας κατοικίας μπορεί να γίνει μέσα σε τρία-τέσσερα χρόνια. 

• Λειτουργία φωτοβολταϊκού συστήματος σε κτίριο ή πάρκο για εικονική αυτοπαραγωγή των μελών της κοινότητας (π.χ. νοικοκυριά σε πολυκατοικίες, μικρές επιχειρήσεις κ.α.)
• Λειτουργία φωτοβολταϊκού πάρκου από ΟΤΑ ή πάροχο ενέργειας για ηλιακή κοινωνική πολιτική

Το Αποθετήριο Ενεργειακών Κοινοτήτων είναι μια πρωτοβουλία για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να βοηθήσει τους τοπικούς παράγοντες (συμπεριλαμβανομένων πολιτών, τοπικών αρχών και επιχειρήσεων) στη δημιουργία και την προώθηση έργων καθαρής ενέργειας που καθοδηγούνται από ενεργειακές κοινότητες σε αστικές περιοχές σε όλη την Ευρώπη. Η πρωτοβουλία συμβάλλει σε μια δίκαιη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα που επιτρέπει στους πολίτες να αναλάβουν την ευθύνη της κατανάλωσης και της παραγωγής ενέργειας.Το Αποθετήριο θα παρέχει τεχνική υποστήριξη σε ενεργειακές κοινότητες των οποίων οι δραστηριότητες είναι κατά κύριο λόγο σε αστικές περιοχές. Για τις αγροτικές κοινότητες, μια δεύτερη πρωτοβουλία, το Rural Energy Communities Advisory HubSearch για διαθέσιμες μεταφράσεις του προηγούμενου συνδέσμουEN•••, θα παρέχει εξατομικευμένη τεχνική βοήθεια. Τα δύο προγράμματα θα συνεργάζονται στενά και η εσωτερική μεταφορά ενεργειακών κοινοτήτων είναι εφικτή κατόπιν συμφωνίας, ανάλογα με τις εκφραζόμενες ανάγκες.

Είναι μια μαγευτική διαδρομή στα χωριά πέριξ της ομώνυμης οροσειράς, που βρίσκεται νοτιοδυτικά της Καλαμπάκας. Σε αυτή τη διαδρομή συναντάμε πολλά χωριά, που ανήκουν διοικητικά σε τρεις δήμους: Δήμος Καλαμπάκας (Βασιλική, Θεόπετρα, Γλυκομηλιά, Χρυσομηλιά, Αηδόνα, Παλαιοχώρι), Δήμος Πύλης ( Περτούλι, Νεραϊδοχώρι, Ελάτη, Άγιος Βησσαριώνας, Φήκη, Φιλύρα) και Δήμος Τρικκαίων (Ξυλοπάροικο, Πρόδρομος, Γοργογύρι, Γένεση) . Στη διαδρομή αυτή συναντάμε μοναδικά τοπία, χωριά, οικισμούς και αξιοθέατα.

Οικοανάπτυξη
 

και τοπική αυτοδιοίκηση και Μ.Κ.Ο

Μια καινοτόμος προσέγγιση για την αναζωογόνηση στις τοπικές κοινωνίες
 

Ένα νέο μοντέλο οικοανάπτυξης στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης με τη συμμετοχή συλλογικών οργανώσεων και πολιτών, έρχεται να φέρει λύσεις για την αντιμετώπιση της τοπικής απασχόλησης και την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών ποιότητας.
 

Μία νέα δυναμική προσέγγιση συνίσταται από την ύπαρξη σημαντικών παραδειγμάτων και από τη διεθνή εμπειρία, που θα έχει ως γενικότερη βάση την ευρωπαϊκή εμπειρία που μας καταδεικνύει πως η τοπική αυτοδιοίκηση και οι Μ.Κ.Ο. δύνανται να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στην κοινωνική οικονομία.
 

Η οικοανάπτυξη αφορά σε ένα είδος ανάπτυξης που είναι σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον και που έχει να κάνει με τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των πολιτών. Θα λέγαμε πως βρίσκεται στον αντίποδα του γιγαντισμού των εκμεταλλεύσεων των φυσικών πόρων και της υπερφόρτωσης του δομημένου περιβάλλοντος των μεγαλουπόλεων, όπως το ίδιο συμβαίνει και με τις μικρές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που βρίσκονται στον αντίποδα των γιγαντιαίων εργοστασίων που εξαντλούν τα ενεργειακά αποθέματα.
 

Όπως είναι ήδη γνωστό, η κινητοποίηση ανθρώπινων πόρων, χτίζοντας γέφυρες εμπιστοσύνης και συνεργασίας ανάμεσα στην πόλη και στην ύπαιθρο σχετικά με τη διεκδίκηση νέων μορφών απασχόλησης, ποιότητας ζωής και αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου, μπορεί να δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για μία στροφή προς τις ήπιες μορφές εκμετάλλευσης. Κάτι τέτοιο θα έφερε αποτέλεσμα, μονάχα εάν η επιχειρηματικότητα και οι επενδυτικοί πόροι προσανατολίζονταν προς την περιφέρεια. Αυτό συμβαίνει  διότι υπάρχει μία γενικότερη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και ιδίως γιατί υπάρχει μία ανάγκη ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα, με την πράσινη και πολιτιστική επιχειρηματικότητα. Γεγονός που μπορεί να καταστήσει εφικτό έναν αναπροσδιορισμό.
 

Πρόκειται λοιπόν για δραστηριότητες με αναπτυξιακές πρωτοβουλίες  στον οικοτουρισμό, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οικιστική πολιτική, πάρκα φυσικής ανανέωσης και υγείας, που προσθέτουν αξία και ποιότητα στην κάθε περιοχή. Αυτό που μπορεί, επί παραδείγματι, να δημιουργήσει αύξηση των περιουσιακών αξιών γης στην περιφέρεια με την επανακατοίκηση είναι η στροφή στον οικοτουρισμό και την απασχόληση στην ύπαιθρο. Πράγμα που καθιστά ξεκάθαρο το ότι, ως είδος ανάπτυξης, η οικοανάπτυξη είναι μία καινούργια πολιτική που ανοίγει νέους ορίζοντες για την τοπική αυτοδιοίκηση.
 

Στην Ελλάδα, μόνο ελάχιστα φωτεινά παραδείγματα ολοκληρωμένων σχεδίων μπορούν να παρατηρηθούν στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτά τα παραδείγματα θα ήταν καλό να αναδειχθούν, ώστε να αποτελέσουν ένα καλό πρότυπο για εκείνους που ψάχνουν ένα όραμα για τις τοπικές κοινωνίες. Ελάχιστα είναι και τα φωτεινά παραδείγματα που σχετίζονται με ολοκληρωμένα σχέδια οικοαναπτυξιακής πολιτικής, σε επίπεδο κράτους, παρόλο που υφίσταται τεχνοκρατικός σχεδιασμός με ευρωπαϊκά και κρατικά προγράμματα ενισχύσεων προς αυτό το στόχο.
 

Ξεκάθαρο είναι επίσης ότι η εφαρμοζόμενη περιφερειακή πολιτική είναι αρκετά πίσω, ως προς τον τεχνοκρατικό σχεδιασμό που υπάρχει στο επίπεδο των Βρυξελλών και ως προς τις πρωτοβουλίες που υπάρχουν σε επίπεδο μη κυβερνητικών οργανώσεων με την παρατήρηση, οι οποίες όμως παρουσιάζουν ένα κατακερματισμό δράσεων και δεν μπορούν να καλύψουν το έλλειμμα πολιτικής σ' αυτό τον τομέα.
 

Στα κόμματα δεν έχει εισαχθεί ακόμη ο όρος "οικοανάπτυξη", τουλάχιστον όχι ως θεματική πολιτική για την τοπική αυτοδιοίκηση, και αυτό συμβαίνει σ’ αντίθεση με τον τεχνοκρατικό σχεδιασμό του κράτους, που σε κάθε περίπτωση είναι αποτέλεσμα κομματικής πολιτικής κατεύθυνσης. Αυτό το έλλειμμα πολιτικής στερεί το εγχείρημα  της οικοανάπτυξης από τις προωθητικές δυνάμεις της κοινωνίας που μόνον η πολιτική μπορεί να ενεργοποιήσει.
 

Άρα, εκεί που πρέπει να εστιάσουν τα κόμματα είναι στην αναγκαιότητα διαμόρφωσης πολιτικής για την οικοανάπτυξη, αλλά και στην πρόταση και προώθηση επιλογών στην τοπική αυτοδιοίκηση.
 

Ως τώρα η προώθηση τέτοιων σκέψεων στα κόμματα υπάρχει μόνο ως σκέψη, ελπίζοντας πως στο άμεσο μέλλον μία αντίληψη, όπου η οικοανάπτυξη αποτελεί το μοναδικό εργαλείο πολιτικής για την αναζωογόνηση της υπαίθρου, θα μπορέσει να εδραιωθεί.
 

Ένα ακόμη ζητούμενο από τους φορείς πολιτικής και από τα κόμματα είναι το πολιτικό υποκείμενο της οικοανάπτυξης, οι συλλογικότητες που διαμορφώνουν την κοινωνία σε δίκτυα, όπως οι οικολογικές οργανώσεις, το κίνημα των καταναλωτών, οι εθνικοτοπικοί σύλλογοι και εν γένει οι μη κυβερνητικές οργανώσεις.
 

Εκείνοι που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη δυναμική σύνθεση των ανθρώπινων πόρων για να μπει η μικροπεριφέρεια στην τροχιά της οικοανάπτυξης είναι οι οραματιστές, οι τεχνοκράτες, οι επιχειρηματίες, οι εθελοντές και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, μέσα από ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μπορούν.
 

Πιο συγκεκριμένα, οι εθελοντικές οργανώσεις, που σηματοδοτούν τις νέες τάσεις για μία ποιότητα ζωής και προστασία του περιβάλλοντος, μπορούν να δείξουν και τις νέες τάσεις προς την κοινωνική   οικονομία, προκειμένου να κατευθύνουν τις επενδύσεις της επιχειρηματικότητας με αυξημένη κοινωνική ευθύνη. Για να επιτευχθεί μία τέτοια κινητοποίηση, αναγκαίος όρος είναι η δικτύωση και η επικοινωνία αυτών των οργανώσεων.


 

Κινητοποίηση των ανθρώπινων πόρων
 

Η επινόηση της πολιτικής σχετικά με την οικοανάπτυξη έγκειται στην κινητοποίηση των ανθρώπινων πόρων, όχι μονάχα στη διαχείριση, η οποία είναι μια τεχνοκρατική υπόθεση που κρίνεται σε επίπεδο συμβουλευτικής.
 

Μία στρατηγική επιλογή επένδυση που έχει τη βάση της στην ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος συνδυαστικά με την κινητοποίηση των ανθρώπινων πόρων είναι η βιώσιμη οικοανάπτυξη και ο οικοτουρισμός. Μία στρατηγική που στοχεύει στην ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών που αφορούν στην αναγέννηση και τόνωση της υπαίθρου.
 

Οι ίδιες οι τοπικές κοινωνίες, μέσα από διαδικασίες διαβούλευσης, καλούνται να λάβουν αποφάσεις για το μέλλον, καθώς και να δώσουν τον απαραίτητο χώρο σε αυτούς που πιστεύουν στην έννοια της συλλογικής δημιουργίας των εθελοντών και να ενθαρρύνουν τη διάδοση του εθελοντισμού. Με άλλα λόγια, θα ήταν καλό να δοθεί ζωτικός χώρος πολιτικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως και στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, εκτός των στενών ορίων της αγοράς και του κράτους. Ο χώρος αυτός, όμως, ανήκει δικαιωματικά στους παραπάνω φορείς, δεν πρόκειται για παραχώρηση.
 

Το ζητούμενο για την κινητοποίηση των ανθρώπινων πόρων είναι αρχικά ένα τοπικό όραμα, και σχεδιασμό. Οι οραματιστές είναι απαραίτητοι για να δώσουν νόημα και ενεργητικότητα στον πατριωτισμό της τοπικής κοινωνίας ώστε να την κινητοποιήσουν, και οι τεχνοκράτες στη συνέχεια είναι απαραίτητοι για τις μελέτες και την οργανωτική κουλτούρα που χρειάζεται για να αναπτυχθεί με σχέδιο η τοπική οικονομία.  Οι δύο αυτές κατηγορίες υποκειμένων πηγαίνουν μαζί και δημιουργούν πρόσφορο έδαφος , προτού οι επιχειρηματίες επενδύσουν σε τομείς, που πριν δεν έπαιρναν το ρίσκο από μόνοι τους, χωρίς να υπάρχουν οι υλικές και ανθρώπινες υποδομές. Έπειτα έρχονται οι επενδύσεις, όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις, και όταν υπάρχει η κατάλληλη προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μιας περιοχής για να λειτουργήσει ένας πόλος έλξης επενδύσεων. Ένας τρόπος για τους Δήμους να αναδείξουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής τους είναι η εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων, για τα οποία υπάρχουν σχετικά κονδύλια. Καταλυτικό ρόλο σε όλο αυτό διαδραματίζουν οι εθελοντές για το περιβάλλον και τον πολιτισμό, μέσα στα πλαίσια των μη κυβερνητικών οργανώσεων.
 

Δυστυχώς η ερήμωση της υπαίθρου, ιδίως από τους νέους, δεν καθιστούν τους διαθέσιμους ανθρώπινους πόρους της περιοχής αρκετούς, ώστε να επιτελεστεί το αναπτυξιακό έργο. Αυτό που είναι αναγκαίο είναι η επιστροφή και ο εμπλουτισμός με νέο δυναμικό από τα μεγάλα αστικά κέντρα, γεγονός που μπορεί να γίνει μόνον με οργανωμένο σχέδιο και σε συνεργασία με άλλες περιβαλλοντικές και πολιτιστικές οργανώσεις που ενδιαφέρονται να έχουν ένα σημείο αναφοράς στην ύπαιθρο.


 

Οικοπάρκα και οικοκοινότητες – Βιοκαταναλωτές
 

Το κοινωνικό κεφάλαιο της οικοανάπτυξης συντίθεται από έναν συνδυασμό αναπτυξιακών στόχων και από την κινητοποίηση των ανθρώπινων πόρων.  

Ένα από τα παραδείγματα που μπορούν να δημιουργήσουν οικολογικές και βιοκαταναλωτικές οργανώσεις είναι τα οικοπάρκα και οι οικοκοινότητες, τα οποία ενδεχομένως εδρεύουν στα μεγάλα αστικά κέντρα και ενδιαφέρονται να συνεργαστούν με μικρούς «Καποδιστριακούς» Δήμους, οι οποίοι με τη σειρά τους συμβάλλουν στην ανάπτυξη του κοινωνικού κεφαλαίου, προωθώντας ανάλογες σχέσεις με οργανώσεις που αναζητούν σημείο αναφοράς στην ύπαιθρο. Καθότι, εκτός από τους ιδιώτες επιχειρηματίες που μπορούν να επενδύσουν  στον οικοτουρισμό – αγροτουρισμό, είναι και το ενδιαφέρον των οργανώσεων αυτών να δημιουργήσουν οικοπάρκα, οικοχωριά και να συμβάλλουν με αυτό τον τρόπο στην ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας, αφού η παρουσία τους και οι δραστηριότητές τους στην ύπαιθρο θα ανεβάσουν αναγκαστικά τον κύκλο εργασιών τους και την ενεργητικότητα της τοπικής οικονομίας.
 

Η υιοθέτηση διάφορων βιοκαταναλωτικών οργανώσεων, μικρά αγροκτήματα με βιοκαλλιέργειες και κοπάδια βιολογικής κτηνοτροφίας αποτελούν μία ακόμα ιδέα που μπορεί να βρει έδαφος βιωσιμότητας, αγοράζοντας και ενισχύοντας άμεσα παραγωγούς τέτοιων προϊόντων, με αντάλλαγμα να προμηθεύονται και να καταναλώνουν προϊόντα, που θα μπορούν συμμετέχουν οι ίδιοι στον ελεύθερο χρόνο με συχνές επισκέψεις στην ύπαιθρο και στις εργασίες παραγωγής.
 

Αυτό που μπορεί να προσδώσει νόημα στην αναγέννηση της υπαίθρου, ώστε να δημιουργηθεί πρόσφορο έδαφος για ιδιωτικές επενδύσεις είναι η ανάπτυξη μιας συνεργατικής σχέσης ανάμεσα στους αγρότες και τις βιοκαταναλωτικές οργανώσεις. Θα μπορούσε να είναι μια γενικότερη πολιτική διαδημοτικής συνεργασίας με στόχο να γίνουν επενδύσεις και από τους ιδιώτες των πόλεων στο παραγόμενο προϊόν στην ύπαιθρο. Οι πρωτοβουλίες αυτές, που αφορούν στην ανάπτυξη, λειτουργούν συμπληρωματικά προς την αναζωογόνηση του συνόλου της οικονομίας, στο βαθμό που αξιοποιούνται ανενεργοί φυσικοί και ανθρώπινοι πόροι, χωρίς όμως να θίγουν την αγορά.
 

Γίνεται λόγος για ένα μοντέλο ποιότητας ζωής, το οποίο μπορεί να βασίζεται στους βιοκαταναλωτές και τις οικοκοινότητες, που αναπτύσσουν διάφορες οικολογικές οργανώσεις. Ένα μοντέλο το οποίο είναι σε θέση να καλύπτει ουσιαστικές ανάγκες και του καλλιεργημένου καταναλωτή για την ποιότητα της υγιεινής διατροφής, αλλά και του νέου αγρότη να υποστηριχθεί ηθικά και οικονομικά για μια υψηλή ποιοτική παραγωγή.
 

Αρχικά, οι διάφοροι εθνικοτοπικοί σύλλογοι, που υπάρχουν στα μεγάλα αστικά κέντρα και διατηρούν σχέση με τους τόπους καταγωγής, έχουν διαμεσολαβητικό ρόλο για μια τέτοια σχέση. Οι σύλλογοι αυτοί της δεύτερης γενιάς εσωτερικών μεταναστών αρχίζουν ελαττώνονται. Παρ' όλ' αυτά, αναλαμβάνουν ένα νέο περιεχόμενο στη δράση τους, μέσα από το οποίο θα αναζωογονηθούν, προς όφελος της οικοανάπτυξης και του οικοτουρισμού, αφού δύνανται ν’ αποτελέσουν μια γέφυρα επικοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσα στα μεγάλα αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο.
 

Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω, θα ήταν χρήσιμο να δημιουργηθεί ένα φόρουμ, στο οποίο θα ξεκινά ανοικτός διάλογος σε σχέση με τους Βιοκαταναλωτές, τις Οικοκοινότητες και τον Οικοτουρισμό. Το γεγονός αυτό θα είχε ως σκοπό την πραγματοποίηση ενός συνεδρίου οικολογικών και βιοκαταναλωτικών οργανώσεων, στοχεύοντας στην οικοανάπτυξη ιδίως σε ορεινές περιοχές.
 

Ο λόγος αυτής της συνάντησης είναι να δημιουργηθούν σχέσεις, αλλά και ένα επίπεδο συνεργασίας συλλογικών οικολογικών οργανώσεων, που λειτουργούν στην Αθήνα με δήμους της περιφέρειας και που είναι σε θέση να παρέχουν χώρους για οικοπάρκα.

Ως αντικείμενο επιχειρηματικής δραστηριότητας για Κοινωνικούς συνεταιρισμούς

 


 

Ο οικοτουρισμός αφορά σε ένα είδος τουρισμού το οποίο δεν έχει σαφή ορισμό. Ως έννοια χρησιμοποιήθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, προκειμένου να καλύψει όλες τις μορφές τουρισμού, οι οποίες προκαλούν τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά. Το βασικό κίνητρο του τουρίστα είναι η παρατήρηση και η εκτίμηση της φύσης.
 

Η ανάπτυξη του οικοτουρισμού σχετίζεται με ορισμένα προβλήματα, που δημιούργησε η αύξηση, καθώς και ο τρόπος ανάπτυξης του μαζικού τουρισμού. Προβλήματα που αφορούν κυρίως στην περιβαλλοντική, κοινωνική και πολιτιστική υποβάθμιση περιοχών ή κρατών, αλλά και στην άνιση κατανομή του προκαλούμενου οικονομικού οφέλους. Ως κύριους προωθητικούς παράγοντες του οικοτουρισμού, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε την αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του πληθυσμού και της τουριστικής αγοράς, καθώς επίσης και τους στόχους για μία βιώσιμη και αειφόρο τουριστική ανάπτυξη που επιδιώκουν οι διεθνείς, κρατικοί και επιχειρηματικοί τομείς.
 

Εν γένει, ο οικοτουρισμός ορίζεται ως μία περιβαλλοντικά υπεύθυνη ταξιδιωτική δραστηριότητα, σε σχετικά άθικτες φυσικές περιοχές, με στόχο την απόλαυση και γνωριμία των αγαθών που είναι ενταγμένα στο φυσικό περιβάλλον. Ο οικοτουρισμός έχει ως προϋπόθεση της ύπαρξής του την ενσωμάτωση στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον μέσα σε όρια που η ίδια η φύση θέτει. Δεν χρησιμοποιεί τη φύση απλά και μόνο ως υποδοχέα της εγκατάστασής του, αλλά και ως χώρο πραγμάτωσής του, γεγονός που τον θέτει σε αντιδιαστολή με τον μαζικό τουρισμό.
 

Ο οικοτουρισμός ως δράση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού είναι η οικονομική δραστηριότητα που θέτει ευθύνες σε ευρύτερα ζητήματα, που έχουν να κάνουν με τον χώρο στον οποίο ζούμε και τις αξίες που διαμορφώνουμε σε αυτόν. Θα λέγαμε πως αποτελεί ελπίδα για τη διατήρηση της φυσιογνωμίας, της αυθεντικότητας και της επιβίωσης των χωριών μας.
 

Μία ομάδα μελών από 5 άτομα και άνω αποτελεί κι αυτή ένα μοντέλο για την αναζωογόνηση της περιοχής που δέχεται παρέμβαση, αλλά και της ελληνικής υπαίθρου γενικότερα, που μπορεί να αποτελέσει γέφυρα ανάμεσα στον ντόπιο παραγωγό και τεχνίτη με τον σύγχρονο επενδυτή, που διασφαλίζει την ένωση της οικονομικής ανάπτυξης με τη φυσική ομορφιά και την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Επιπλέον, μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετο εισόδημα για τον αγρότη και γενικότερα για τις τοπικές κοινωνίες των ορεινών χωριών, αποτελώντας μοχλό ανάπτυξης της παραμελημένης περιοχής.
 

Όλο αυτό όμως απαιτεί έναν σχεδιασμό, που θα αποδώσει μόνο όταν λειτουργήσει βάσει ενός μοντέλου ήπιας οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, που θα ανάγει τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος σε στόχο ύψιστης προτεραιότητας. Ο σχεδιασμός αυτός, προκειμένου να είναι επιτυχής, θα πρέπει να διέπεται από ορισμένα χαρακτηριστικά. Πρώτα πρώτα, θα πρέπει να περιλαμβάνει την ελεγχόμενη ανάπτυξη των τουριστικών δραστηριοτήτων, καθώς και την προστασία της φύσης, που θα σχετίζεται με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Έπειτα, οφείλει να θέσει μία φιλόξενη διάθεση των ανθρώπων, οι οποίοι δεν θα βλέπουν τον τουρίστα μόνον ως πελάτη, αλλά σαν ακαταμάχητο πλεονέκτημα για την ανάπτυξη της περιοχής τους.
 

Όσον αφορά στα χωριά, ο οικοτουρισμός έχει να κάνει με τη δραστηριότητα που αναπτύσσεται από τους απασχολούμενους, κυρίως στη γεωργία, και στοχεύει στην ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος και της τοπικής οικονομίας, από την εκμετάλλευση μικρών τουριστικών καταλυμάτων, όπως για παράδειγμα παραδοσιακά σπίτια, κ.ο.κ., αλλά και από την τροφοδοσία των τουριστικών μονάδων με τοπικά προϊόντα. Ο τουρισμός στον αγροτικό χώρο, για τους γεωργούς, αντιπροσωπεύει ένα από τα λίγα μέσα για τη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων τους, όπως επίσης και για την καλύτερη αξιοποίηση της παραγωγής και της κληρονομιάς τους.
 

Δεδομένου λοιπόν ότι ο τουρίστας στον οικοτουρισμό δεν είναι κλεισμένος σε μία μονάδα, αλλά κινείται ελεύθερος  ή υπό την καθοδήγηση σε δημόσιο χώρο, κρίνεται απαραίτητη η οργάνωση και η ποιότητα του δημόσιου χώρου, ώστε να επιτευχθεί η οικοτουριστική ανάπτυξη στα χωριά. Εκτός όμως από τον επίσημο και ευρύτερο προγραμματισμό της  οικοτουριστικής ανάπτυξης, είναι αναγκαίες και οι παρεμβάσεις των τοπικών κοινωνιών και αρχών, ώστε να επιτευχθεί το αποτέλεσμα ενός φροντισμένου και πολιτισμένου περιβάλλοντος που θα διέπεται από καλαισθησία, καθαριότητα, κ.λπ.
 

Η διαμόρφωση των υπαίθριων χώρων, τα μονοπάτια, οι λιθοδομές, οι τουαλέτες, τα παρτέρια, οι πινακίδες, η συντήρηση των μνημείων, η διατήρηση των παραδοσιακών αρχιτεκτονικών προτύπων πρέπει να είναι από τα βασικά μελήματα των τοπικών αρχών και κοινωνιών, εφόσον επιθυμούν την πραγματική οικοτουριστική ανάπτυξη της περιοχής τους.
 

Η ανάπτυξη αυτή θα μπορούσε να υλοποιηθεί με την πρωτοβουλία των νέων της περιοχής, που θα έχει ως στόχο την ανάδειξη και την παρουσίαση στοιχείων από τη ζωή στην ύπαιθρο των Τρικάλων, τον τοπικό λαϊκό πολιτισμό, τη γαστρονομία, καθώς και τα τοπικά προϊόντα. Σε μία μεγάλη έκταση, μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με ιδανικό περιβάλλον και οικοσυστήματα, θα ήταν καλό να δημιουργηθούν χώροι και κατασκευές που θα συνθέσουν ένα ανοιχτό πάρκο-μουσείο για τη φύση και την παράδοση. Οι κατασκευαστικές παρεμβάσεις, που απαιτούνται για τη διαμόρφωση ενός τέτοιου χώρου, θα πρέπει να γίνονται πάντοτε με απόλυτο σεβασμό στο φυσικό τοπίο, και να ακολουθούνται τα παραδοσιακά πρότυπα των κατασκευαστικών μεθόδων της περιοχής των Τρικάλων. Τα υλικά αυτά, ως επί το πλείστον, είναι σκληρή πέτρα, πηλός, χώμα, ασβεστοκονίαμα και ξύλο. Ο χώρος, σύμφωνα  με το αρχιτεκτονικό πρότυπο των κατασκευών, θα πρέπει να περιλαμβάνει κτίσματα μικρού όγκου, όπου θα παρουσιάζονται αυθεντικά αντικείμενα και εργαλεία που χρησιμοποιούσαν στην καθημερινή τους ζωή οι κάτοικοι των χωριών, στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα, θα υπάρχει αναπαράσταση σε πραγματική μορφή επιμέρους δραστηριοτήτων που θα αναφέρονται σε αγροτικές εργασίες, παραδοσιακά επαγγέλματα που τείνουν να εκλείψουν, μεθόδους παραγωγής τοπικών προϊόντων, αναβίωση τοπικών εθίμων, καθώς επίσης και ενδεικτικά δείγματα της τοπικής πανίδας και χλωρίδας της γύρω περιοχής.
 

Ενδεικτικά, υπηρεσίες που θα παρέχονται είναι:

• Περιήγηση σε προορισμούς ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου
• Παρατήρηση πουλιών
• Προώθηση οικολογικής συνείδησης
• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε οικολογικά θέματα
• Ενιαία σήμανση σημείων τουριστικού ενδιαφέροντος, μονοπατιών, δραστηριοτήτων και των μεταξύ τους συνδέσεων
• Δημιουργία τουριστικών περιπτέρων σε κύρια σημεία προσέλκυσης επισκεπτών
• Ανάδειξη και σύνδεση ορειβατικών μονοπατιών
• Σύσταση φορέα για την ανάπτυξη οικοτουριστικών δραστηριοτήτων
• Ενημέρωση του τοπικού πληθυσμού σχετικά με τις δυνατότητες ανάπτυξης τη επιχειρηματικότητας προς την κατεύθυνση του οικοτουρισμού.

Καινοτόμα στοιχεία με ανταγωνιστικές υπηρεσίες και προορισμούς:

• Ανάδειξη όλων των φυσικών, παραγωγικών και πολιτιστικών διαθέσιμων της περιοχής ως κοινό οικοτουριστικό προϊόν.
• Αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας και διαχείριση ψηφιακού περιεχομένου.
• Καινοτόμες επιχειρηματικές στρατηγικές
• Οργάνωση και λειτουργία ενός τυπικού ή άτυπου συνεργασιακού σχήματος με τη συμμετοχή ιδιωτών, τουριστικών οργανισμών, συλλογικών φορέων, τοπικών διοικητικών αρχών, με στόχο την ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών και δράσεων που αποσκοπούν στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος σε τοπικό επίπεδο.
• Συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τις οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών και το αρμόδιο Υπουργείο για ανάπτυξη της Κοινωνικά Υποστηριζόμενης Γεωργίας και του Αγροτουρισμού.
• Συνεργασιακές στρατηγικές προώθησης και προβολής των κοινών τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών προς επιχειρηματικούς συνεργάτες (π.χ. Tour Operators κ.λπ.) και τελικούς καταναλωτές.
• Αναγνώριση, υλοποίηση, ανάδειξη και προώθηση νέων προϊόντων θεματικού τουρισμού (π.χ. οικοτουριστικά προϊόντα και υπηρεσίες που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες τουριστών κ.λπ.)

Μελλοντικά Προϊόντα και Υπηρεσίες
 

Το κλασικό μοντέλο ανάπτυξης των τουριστικών περιοχών, που υπαγόρευε το σχεδιασμό πολιτικής σε εθνικό επίπεδο, υιοθετώντας μία "από πάνω προς τα κάτω" προσέγγιση, θεωρείται πλέον αναποτελεσματικό για τους σκοπούς της βιωσιμότητας της περιοχής που δέχεται παρέμβαση. Αντίθετα, προκύπτει η ανάγκη υιοθέτησης μιας "από κάτω προς τα πάνω" προσέγγισης.
 

Η ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων αποτελεί την κυρίαρχη βάση, προκειμένου αφενός μεν να γίνουν κατανοητές οι επιπτώσεις που επιφέρει η τουριστική ανάπτυξη και αφετέρου δε να γίνει ο στρατηγικός σχεδιασμός των απαραίτητων διαδικασιών και εργαλείων διαχείρισης.
 

Η επίτευξη βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης δεν μπορεί να περιορίζεται στις δράσεις και πολιτικές του δημόσιου τομέα. Ίσα-ίσα απαιτεί συνέργεια μίας πλειάδας παραγόντων και συμβαλλόμενων ενδιαφερόμενων ομάδων που έχουν αρμοδιότητα, ευθύνη και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή παρέμβασης.
 

Οι συμβαλλόμενες ομάδες είναι:

v Οι οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών

v Η Τοπική Αυτοδιοίκηση

v Οι τουριστικές επιχειρήσεις

v Η τοπική κοινωνία

v Οι επισκέπτες αυτού του οικοτουριστικού προορισμού
 

Κάθε μία από αυτές τις ομάδες έχει διαφορετικούς και έως ένα βαθμό αντικρουόμενες στόχους και τρόπους δράσης, που πηγάζουν από την οπτική με την οποία προσεγγίζουν τη σύνθεση και ανάπτυξη του κοινού οικοτουριστικού προϊόντος. Γι' αυτό και κρίνεται επιτακτική η ανάγκη σύμπραξης και διαμόρφωσης ευέλικτων σχημάτων συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων ομάδων για χάραξη κοινής στρατηγικής οικοτουριστικής ανάπτυξης στην περιοχή παρέμβασης.


 

Περίληψη ανάλυσης αγοράς (Market Analysis Summary)

-Κατάτμηση αγοράς (Market Segmentation)
 

Οι τουρίστες των ορεινών περιοχών των Τρικάλων ανήκουν στην ομάδα/τύπο οικοτουριστών που επιζητούν τη φυγή υπό όρους από την καθημερινότητα.
 

Οι οικοτουρίστες επιδιώκουν να υποδυθούν έναν κοινωνικό ρόλο, όμοιο με τους ντόπιους, ως  μέσο απόδρασης από το σύγχρονο τρόπο ζωής σε πιο απλούς ρυθμούς συμμετέχοντας στις δραστηριότητες του τόπου που τους φιλοξενεί, βιώνοντας έτσι την αυθεντικότητα ενός διαφορετικού τρόπου ζωής που τους ικανοποιεί τη βαθύτερή τους ανάγκη για πραγματική και γνήσια ζωή.
 

Προτιμούν τα φυσικά υγιεινά και αυθεντικά αγροτουριστικά προϊόντα, ενώ αποφεύγουν το μαζικό, βιομηχανοποιημένο τουρισμό, το τουριστικό μπούγιο και το συνωστισμό στα τουριστικά θέρετρα.
 

Σημαντικό είναι να σκιαγραφηθεί το κοινωνικό, οικονομικό, μορφωτικό και ηλικιακό προφίλ τους. Να ληφθεί υπόψη η διάρκεια και το κόστος του ταξιδιού, η σύνθεση των ταξιδιωτών, και γενικότερα στοιχεία για το πρόγραμμα του ταξιδιού.


 

Τμηματοποίηση της αγοράς
 

Ο διαχωρισμός της συνολικής οικοτουριστικής αγοράς σε ομάδες με κοινά χαρακτηριστικά ονομάζεται τμηματοποίηση της αγοράς, και γίνεται σε στοχευμένες αγορές πρώτης και δεύτερης προτεραιότητας, ώστε να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια, σχετικά με τους διαθέσιμους πόρους για το οικοτουριστικό μάρκετινγκ.

Οι αγορές πρώτης προτεραιότητας συνοψίζονται ως εξής: οι Έλληνες τουρίστες από κοντινές ή μακρινές περιοχές, και οι λάτρεις του οικοτουρισμού από όλο τον κόσμο. Η προσέγγιση της αγοράς αυτής επιτυγχάνεται κυρίως με διαδικτυακή προβολή, καθιέρωση θεσμών και ανάδειξη των διαθέσιμων φυσικών πόρων της ευρύτερης περιοχής των Τρικάλων. Στόχος είναι η αύξηση του αριθμού των επιπλέον επισκεπτών, εφόσον γίνει το κατάλληλο μάρκετινγκ με τα διαθέσιμα κονδύλια.

Οι αγορές δεύτερης προτεραιότητας παρέχουν μικρότερα κέρδη σε σχέση με τις αγορές πρώτης προτεραιότητας. Παρ' όλ' αυτά, δεν παύουν να είναι σημαντικές. Στα πλαίσια των αγορών δεύτερης κατηγορίας, προτείνονται ενέργειες χαμηλού κόστους, όπως:

• · Τουρίστες που ταξιδεύουν ομαδικά, με ομίλους, συλλόγους, σωματεία, σχολεία, κ.λπ.
• · Ομογενείς
• · Εκδρομείς από κοντινά αστικά κέντρα
• · Ανεξάρτητοι Ευρωπαίοι τουρίστες
• · Πελάτες των Tour Operators 

Η επίτευξη του των αγορών αυτών γίνεται είτε με διαδικτυακή προβολή, είτε με προβολή από τουριστικά γραφεία ή ξενοδοχεία.





 

Στρατηγική Στοχοποιημένης Αγοράς (Target Market Segment Strategy)
 

Είναι σημαντικό να ορίζονται τα χαρακτηριστικά της αγοράς στην οποία απευθύνεται η επιχείρηση.

Προκειμένου λοιπόν να επιτευχθεί η παγίωση της επιθυμητής εικόνας στη συνείδηση των οικοτουριστών και την ενίσχυση της φήμης της περιοχής που δέχεται την παρέμβαση ως οικοτουριστικός προορισμός απαιτείται η κατάλληλη τοποθέτηση ξεκάθαρης εικόνας του προορισμού στο μυαλό των επισκεπτών και η εισαγωγή ενός ισχυρού destination brand για την περιοχή, πρέπει δηλαδή να παρουσιαστούν με τρόπο κωδικοποιημένο. Ποιές είναι οι ελκυστικές ταξιδιωτικές εμπειρίες που προσφέρει η περιοχή στους επισκέπτες της; Ποιά είναι τα στοιχεία που συνθέτουν ένα μοναδικό ταξιδιωτικό προορισμό και το διαφοροποιούν από τους άλλους τουριστικούς προορισμούς. 

Με άλλα λόγια δημιουργούμε την εικόνα που θέλουμε να έχει η αγορά για την περιοχή παρέμβασης.
 

Η πολιτική Positioning και Branding μπορεί να θεωρηθεί επιτυχημένη, εάν οι παράγοντες A.I.D.A. καλύπτονται.
Οι παράγοντες αυτοί είναι:

•  Attention (Αποσπά την προσοχή του δέκτη)
•  Interest (Μετατρέπει την προσοχή σε ενδιαφέρον)
•  Desire (Μετατρέπει το ενδιαφέρον σε επιθυμία)
•  Action (Μετατρέπει την επιθυμία σε Δράση - Ενέργεια)

Γιατί όσο σωστά σχεδιασμένο κι αν είναι το μάρκετινγκ και όσο κατάλληλα κι αν είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιεί, αν δεν αυξηθεί η επισκεψιμότητα των συνειδητοποιημένων οικοτουριστών στην περιοχή, η όλη προσπάθεια κρίνεται αναποτελεσματική και χρειάζεται επαναπροσέγγιση.
 

Το ζητούμενο λοιπόν είναι να διαμορφωθεί το μήνυμα που θα απευθύνεται στο κοινό, το οποίο πρέπει να είναι ξεκάθαρο και σαφές, δίχως να αφήνει περιθώρια παρερμηνείας, να είναι λιτό χωρίς υπερβολές με μουσικές χρώματα κ.λπ., να είναι ενδιαφέρον και να παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες χωρίς να κουράζει.
 

Αυτό που θα αυξήσει τη φήμη και την αναγνωρισιμότητα της περιοχής και θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία για όσους την επιλέξουν ως προορισμό διακοπών και θα μειώσει τις επιπτώσεις από τυχόν κρίσεις και κινήσεις ανταγωνιστών, είναι ένα επιτυχημένο brand.
 

Αυτό που προτείνεται είναι η ανάπτυξη ενός κύριου destination brand για τον οικοτουρισμό στην ορεινή περιοχή των Τρικάλων, που θα καλύψει τις ανάγκες προβολής του στην αγορά των Ελλήνων και των ξένων τουριστών, καθώς και η ανάπτυξη δευτερεύοντος brand που θα σχετίζεται με την αγορά των ταξιδιών οικοτουρισμού.
 

Πιο συγκεκριμένα, στο κύριο destination brand θα πρέπει να προωθεί μηνύματα και συμβολισμούς που έχουν να κάνουν με τα εξής:v Οι διακοπές θα πρέπει να σέβονται τον οικογενειακό προϋπολογισμό της μέσης οικογένειας και να είναι οικονομικές.
Οι αυθεντικοί βουνίσιοι άνθρωποι που κατοικούν στην συγκεκριμένη περιοχή έχουν επηρεαστεί στο ελάχιστο από τη μαζική τουριστική ανάπτυξη και ζουν σύμφωνα με τα πατροπαράδοτα έθιμα και τιμούν μέχρι σήμερα τις ιδιαίτερες τοπικές παραδόσεις.

Η περιοχή αποτελείται από εντυπωσιακά ορεινά τοπία, από ποτάμια, από μια σπάνια χλωρίδα και πανίδα, από πολλά ιστορικά μνημεία και αξιοθέατα, από νόστιμη κουζίνα με αυθεντικά τοπικά προϊόντα και πολιτιστικά δρώμενα.
 

Αναφορικά με την ανάπτυξη του sub-brand, θα πρέπει να υπάρχουν τα εξής γνωρίσματα:

v Η περιοχή αποτελεί τόπο ιδανικό για όσους ενδιαφέρονται για δραστήριες διακοπές. Μοναδικά θρησκευτικά μνημεία, περιπατητικές διαδρομές ιδιαίτερου οικολογικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, κλπ.

v Παρέχονται προσιτές τιμές, γεγονός που διευκολύνει τους επισκέπτες να απολαύσουν τα χόμπι τους, όπως για παράδειγμα την παρατήρηση πουλιών.

Είναι σημαντικό λοιπόν να συσταθεί μία δημιουργική ομάδα που θα είναι σε θέση να αναπτύξει το destination brand, και το sub-brand συμπυκνώνοντας  σε αυτά αξίες που αντιπροσωπεύουν την  πεμπτουσία αυτού του οικοτουριστικού προορισμού.
 

Πιο ειδικά, η δημιουργική αυτή ομάδα πρέπει να βρει ένα λογότυπο και ένα σλόγκαν, να βρει φράσεις-κλειδιά και κείμενα ενδεικτικά που αφορούν σε όσα παρέχει η περιοχή τουριστικά, να προωθήσει μία σειρά ανθρωποκεντρικών φωτογραφιών, καθώς και οπτικοακουστικού υλικού, όπου για παράδειγμα τουρίστες που αποκομίζουν όμορφες και ενδιαφέρουσες εμπειρίες, και τέλος να αναπτύξει συναρπαστικές ιστορίες και αφηγήσεις με θεματολογία από την ιστορία, τον τοπικό πολιτισμό, τη γεωμυθολογία, κ.λπ.

 
 

Ανάλυση τουριστικού κλάδου (Analysis of tourism industry)

Χαρακτηριστικά και περιγραφή του ομίλου των ανταγωνιστών της επιχείρησης.
 

Ο διεθνής ανταγωνισμός στον τομέα  του τουρισμού και ειδικότερα στο κομμάτι των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως π.χ. οικοτουρισμός, είναι ιδιαίτερα αυξημένος. Αυτό που εξασφαλίζει μία επιτυχημένη στρατηγική στο μάρκετινγκ είναι η γνώση του ανταγωνισμού, δηλαδή ποιοι είναι οι ανταγωνιστές, τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους, κ.ο.κ.

Η ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων έχει καθιερωθεί ως χειμερινός τουριστικός προορισμός, που διαθέτει πλούσιο φυσικό περιβάλλον, τοποθεσίες και μνημεία ιστορικού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος, ιστορικούς συμβολισμούς, σημαντική πολιτιστική παράδοση κ.α.



 

Νοτιοανατολική Φθιώτιδα

Βιοτουρισμός και Νέες Ευκαιρίες Ανάπτυξης

υπό την αιγίδα του Δήμου Λοκρών

Κωνσταντίνειο Πνευματικό Κέντρο Αταλάντης, 26 Ιανουαρίου 2014

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η ημερίδα με θέμα «Νοτιοανατολική Φθιώτιδα – Βιοτουρισμός και Νέες Ευκαιρίες Ανάπτυξης» που πραγματοποιήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2014 στο Κωνσταντίνειο Πνευματικό Κέντρο στην Αταλάντη, υπό την αιγίδα του Δήμου Λοκρών. Η ημερίδα διεξήχθη στα πλαίσια του Τοπικού Προγράμματος LEADER του ΠΑΑ 2007-2013 του Άξονα 4, της Δράσης L313-4 «Δράσεις Προβολής και Ανάδειξης των Συγκριτικών Πλεονεκτημάτων του Νομού Φθιώτιδας». Προηγήθηκε συνέντευξη στο τηλεοπτικό κανάλι STAR Κεντρικής Ελλάδος για την διάδοση του έργου σε εθνικά και διεθνή δίκτυα, ενώ διανεμήθηκαν δωρεάν ο βιοτουριστικός οδηγός και χάρτης της περιοχής που εκδόθηκαν από την Διεθνή Οργάνωση Βιοπολιτικής κατά την υλοποίηση του προγράμματος.

Εισαγωγή στην Κοινωνικά Υποστηριζόμενη Γεωργία. Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί και Μικρές Καλλιέργειες που μπορούν να αναπτυχθούν.

Προτάσεις του Βασίλη Τακτικού

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι επιστρέφουν στην επαρχία, είτε είναι ο τόπος καταγωγής τους, είτε όχι. Οι λόγοι είναι προφανείς. Η τεράστια ανεργία των αστικών κέντρων είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους για αυτή τη μεταστροφή των νέων κυρίως ανθρώπων. Πλέον η ενασχόληση με την αγροτική γη όχι μόνο δεν αποτελεί ταμπού, αλλά είναι και μία ελπιδοφόρα διέξοδος στη σημερινή ζωφερή εργασιακή πραγματικότητα.

Διαβάστε περισσότερα... 

Κοινωνικά αγροκτήματα – Μια πρόταση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση 

Λαμβάνοντας υπόψη την καινοτόμο προσέγγιση για την “Κοινωνικά υποστηριζόμενη Γεωργία” της Ε.Ε. που προωθείται μέσω των θεσμικών οργάνων της Ε.Ο.Κ.Ε. και τη σχετική οδηγία που προτρέπει τις εθνικές και περιφερειακές αρχές και τα όργανα να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν την Κοινωνική Γεωργία θεσπίζοντας ένα κατάλληλο και ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο. Κοινωνική γεωργία: Οικολογική περίθαλψη, κοινωνική πολιτική και πολιτική υγείας.

Διαβάστε περισσότερα... 

Πρωτοβουλία ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ Οργανώσεων Κοινωνίας Πολιτών. Για πρόγραμμα Κοινωφελούς εργασίας, Για την ανάπτυξη Κοινωνικών Αγροκτημάτων

Λαμβάνοντας υπόψη την καινοτόμο προσέγγιση για την “Κοινωνικά υποστηριζόμενη Γεωργία” της Ε.Ε. που προωθείται μέσω των θεσμικών οργάνων της Ε.Ο.Κ.Ε. και τη σχετική οδηγία που προτρέπει τις εθνικές και περιφερειακές αρχές και τα όργανα να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν την Κοινωνική Γεωργία θεσπίζοντας ένα κατάλληλο και ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο. Κοινωνική γεωργία: Οικολογική περίθαλψη, κοινωνική πολιτική και πολιτική υγείας.

Διαβάστε περισσότερα... 

Άλλαξε τη ζωή σου με «Κοινωνική Γεωργία» 

Γράφει η Ελένη Πισιμίση 

Γεωπόνος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, M.Sc.

Τα οφέλη που έχει ο άνθρωπος από την επαφή του με τη φύση είναι γνωστά εδώ και πολλά χρόνια. Πάνω σε αυτή τη διαπίστωση έχει στηριχθεί μια προσπάθεια των τελευταίων χρόνων σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες για την υποστήριξη και επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο κοινωνικά αποκλεισμένων ατόμων αλλά και τη θεραπεία και ανακούφιση ατόμων με ψυχιατρικές παθήσεις ή πνευματικές αναπηρίες.

Διαβάστε περισσότερα... 

Κοινωνικά Υποστηριζόμενη Γεωργία

Γράφει η Ελένη Πισιμίση 

Γεωπόνος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, M.Sc. 

Μια νέα μορφή γεωργικής εκμετάλλευσης, η Κοινωνικά Υποστηριζόμενη Γεωργία (CSA), έρχεται σαν εναλλακτική πρόταση στην παραγωγή και διάθεση των αγροτικών προϊόντων στην αγορά. Κάτι που έχει ξεκινήσει έστω και σε μικρή κλίμακα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες από τη δεκαετία του ’60, σήμερα αποτελεί μια επίκαιρη για τη χώρα μας πρόταση που θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να βρει μεγάλη ανταπόκριση.

Διαβάστε περισσότερα... 

Κοινωνική Γεωργία χωρίς Μεσάζοντες 

Γράφει η Ευαγγελία Κωτσοβίνου,
Γεωπόνος, Γ.Π.Α, M.Sc.

Η έννοια της φροντίδας είναι βαθιά ριζωμένη στην αγροτική κουλτούρα και οι αγρότες της Ευρώπης ήταν ανέκαθεν υπερήφανοι για την ικανότητά τους να παρέχουν το σωστό τύπο φροντίδας για τη γη, τα ζώα και τις καλλιέργειές τους. Αυτή η ικανότητα φροντίδας επεκτείνεται πλέον προς όφελος της κοινωνίας. Μιας και η νέα μορφή αλληλέγγυας οικονομίας στηρίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των αγροτών και των καταναλωτών για τη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων με έμφαση στα δίκτυα που μειώνουν το κόστος των συναλλαγών γιατί καταργούν στην πράξη τους μεσάζοντες.

Διαβάστε περισσότερα...